Parkinson klachten behandelen met voeding

In dit artikel lees je over de volgende onderwerpen:

Hoe Parkinson een pandemie wordt

Welke oorzaken Parkinson heeft

Hoe voeding en leefstijl kunnen helpen bij Parkinson-klachten

Wat Nederland Slank kan betekenen

 

Een ware Parkinson-pandemie

De ziekte van Parkinson werd voor het eerst beschreven door de Engelse arts James Parkinson in 1817. Gedurende lange tijd was de ziekte een zeldzame aandoening. Dat weten we omdat de ziekte opvalt in zijn verschijningsvorm en nauwelijks werd waargenomen. Parkinson is inmiddels wereldwijd de snelst groeiende neurologische ziekte.

Van 1990 tot 2015 verdubbelde het aantal mensen met de hersenaandoening tot meer dan 6 miljoen. Dit aantal zal in 2040, mede als gevolg van de vergrijzing, naar verwachting opnieuw verdubbelen tot meer dan 12 miljoen. Door een verder toenemende industrialisatie kan dit aantal nog eens oplopen tot meer dan 17 miljoen. We kunnen dan ook spreken van een ware Parkinson-pandemie.

Snelst toenemende chronische hersenaandoening 

In Nederland hebben naar schatting ruim 60.000 mensen de ziekte van Parkinson of Parkinsonisme. Dit aantal neemt sinds 2010 toe met gemiddeld 2,9% per jaar. Parkinson is een akelige chronische hersenaandoening die doorgaans begint tussen het 50^e en 60^e levensjaar. Alarmerend genoeg is er ook een stijging onder veertigers en zelfs dertigers. Slechts een klein percentage heeft erfelijke Parkinson.

De ziekte is langzaam progressief en genezing is nog niet mogelijk. Gelukkig is er steeds meer inzicht in het ontstaan en verloop van Parkinson en daardoor ook in behandelmogelijkheden. Ook kunnen we preventief maatregelen treffen.

Bron: BrainQ

Parkinson en Parkinsonisme: een dopaminestoornis

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de ziekte van Parkinson en Parkinsonisme. Bij de ziekte van Parkinson raken de zenuwcellen in de hersenen (in de substantia nigra of zwarte kern) die dopamine maken, beschadigd en sterven af. Hierdoor raakt de aanmaak van dopamine verstoord. Met als gevolg symptomen zoals trillen, moeilijk praten en stijve armen en benen. De bewegingen worden trager en kunnen niet meer onder controle worden houden.

Parkinsonisme of Parkinsonsyndroom is een verzamelnaam voor aandoeningen die lijken op Parkinson. Hierbij zijn meestal de zenuwcellen die dopamine ontvangen, beschadigd of ze reageren niet meer op dopamine. Parkinsonmedicijnen werken dan ook niet altijd bij Parkinsonisme.

Wil je meer weten over de relatie tussen dopamine en de ziekte van Parkinson? En wil je weten wat de rol is van het endorfine systeem bij het ontstaan en verloop van Parkinson? Je leest er alles over in deel 2 van dit artikel over Parkinson: De rol van endorfinen in Parkinson-klachten 

Zichtbare en onzichtbare symptomen met een grote ziektelast

Parkinson is een akelige ziekte die gepaard gaat met een hoop zichtbare symptomen, maar die daarnaast helaas ook veel onzichtbare symptomen kent. Minder zichtbaar zijn bijvoorbeeld problemen met het denken, de stemming, de ontlasting, de nachtrust, de seksualiteit en pijnklachten. Parkinson is dan ook een zeer invaliderende ziekte en kent een zware ziektelast voor zowel het individu als de maatschappij.

Soorten en oorzaken van Parkinson

De ziekte Parkinson en Parkinsonisme komen in meerdere vormen en ook meerdere factoren kunnen een rol spelen in het ontstaan ervan:

• Post-encefalitisch Parkinsonsyndroom: deze vorm kan ontstaan na een ontsteking in het hersenweefsel;

• Medicamenteus Parkinsonisme: Parkinson als gevolg van medicijngebruik waarbij de prikkeloverdracht van dopamine in de basale kernen wordt afgeremd;

• Toxisch Parkinsonsyndroom: als gevolg van vergiftiging door blootstelling aan zware metalen, zoals kwik, koper, mangaan en lood of pesticiden in de werkomgeving.

• Vasculair Parkinsonisme; als gevolg van een herseninfarct of doorbloedingsstoornissen in de hersenen;

• Combinatie van Parkinson en Lewy Body Dementie: Lewy Body Dementie is het gevolg de vorming van zogenaamde Lewy-lichaampjes in de hersenen;

• Erfelijk Parkinsonisme: dit komt in ongeveer 5% van de gevallen voor en hierbij krijgen meerdere familieleden Parkinson. Acht verschillende genen kunnen Parkinson veroorzaken;

• Juveniele Parkinson: 10 tot 20% van de gevallen treft jonge mensen voor hun 50e of zelfs 40e levensjaar.

Een vervroegd dopamine-tekort in het leven

Een dopaminetekort speelt dus een belangrijke rol bij de symptomen van de ziekte van Parkinson. Dopamine is een belangrijke (belonings-)neurotransmitter die bijdraagt aan motivatie, opwinding, het gevoel van bekrachtiging, het ervaren van geluk, blijdschap en welbevinden. De zenuwcellen in de substantia nigra en de aanmaak van dopamine nemen af naarmate we ouder worden. Dat is een normaal proces.

Als we nog maar 20% van deze levende cellen over hebben, dan ontstaat Parkinson. Bij een normaal verloop zou dit echter pas op gemiddeld 110 jarige leeftijd gebeuren, waardoor we daar geen last van hebben. Vandaar dat Parkinson voorheen vooral voorkwam bij mensen op hoge leeftijd. Bij mensen met Parkinson op jongere leeftijd zijn er dus reeds op jonge leeftijd veel meer zenuwcellen beschadigd waardoor de symptomen vroegtijdig optreden.

Vervuiling van onze omgeving

De eerste gevallen van Parkinson werden gezien toen de industriële revolutie begon. Een hogere prevalentie zien we dan ook in stedelijke gebieden of bij specifieke doelgroepen, zoals (wijn)boeren, arbeiders in de chemische industrie, maar ook voetballers.

Vervuiling van de omgeving door de industrie met toxines en zware metalen of door gebruik van landbouw- of onkruidbestrijdingsmiddelen speelt dan ook onmiskenbaar een grote rol. Deze bestrijdingsmiddelen komen ook steeds meer in onze voeding terecht. Bijvoorbeeld via wijn, groenten en fruit of zuivel. Het levenslang drinken van melk vormt bijvoorbeeld een duidelijke risicofactor voor Parkinson. Hoe draagt dit nu bij aan het ontstaan van Parkinson?

Ontstaat Parkinson in de darm?

Bij Parkinson is sprake van verkeerd gevouwen α-synucleïne eiwitten. Deze eiwitten klonteren en stapelen in zenuwcellen, waardoor deze cellen eerder dood gaan. Door het verkeerd vouwen van deze eiwitten krijgen ze ‘prionachtige’ eigenschappen waardoor ze zich kunnen verplaatsen naar gezonde cellen en deze ‘infecteren’. Zo ontstaat als het ware een domino-effect totdat de hele hersenen beschadigd zijn. Er is steeds meer bewijs dat dit proces begint in de darmen doordat foutief synucleïne zich mogelijk eerst ontwikkelt in entero-endocriene cellen. Mogelijk veroorzaakt door giftige stoffen die we via voeding binnenkrijgen.

Opgenomen toxines en veranderingen in de darmflora kunnen een foutieve opeenhoping van synucleïne veroorzaken. En zo wordt in de darm als het ware al het eerste dominosteentje omgegooid. Vervolgens verplaatst dit synucleïne zich vanuit de darmen via de nervus vagus naar de hersenen. De nervus vagus is een lange zwervende hersenzenuw, een soort snelweg door het lichaam van de hersenen naar de darmen. Uiteindelijk komen de prionen aan in de substantia nigra en beginnen daar met hun destructieve werking. Op dat moment is de ziekte echter al 10-20 jaar aan de gang voordat de diagnose Parkinson wordt gesteld.

Is de appendix betrokken bij Parkinson?

Ander groeiend bewijs voor de betrokkenheid van de darmen bij Parkinson is het gegeven dat mensen bij wie de appendix verwijderd is, maar liefst 20% minder kans hebben op de ontwikkeling van de ziekte. Ook treedt de ziekte pas later op. Daaruit kan voorzichtig worden afgeleid dat de appendix een rol speelt bij het ontstaan van Parkinson, mogelijk via ontsteking en veranderingen van het microbioom.

De appendix zit aan de blinde darm en bevindt zich tussen de dunne en de dikke darm. Uit analyse van de inhoud van verwijderde appendices van diverse mensen bleek de appendix een reservoir te zijn van de pathogene vormen van α-synucleïne. Een appendectomie decennia vóór het begin van de ziekte bleek dus beschermend te werken tegen Parkinson.

Voedings- en leefstijladvies bij Parkinson

Vanuit de orthomoleculaire voedingstherapie worden er diverse aandachtspunten gegeven bij de ziekte van Parkinson. De juiste voeding en leefstijl spelen een belangrijke rol voor in de therapie, zowel als de diagnose al is gesteld of ter preventie. Het kan klachten verminderen door de juiste lichaamsprocessen te ondersteunen.

1. Zorg voor een gezond darm-microbioom

Kies voor voeding met voldoende vezels, zoals groenten en fruit. Hoe gevarieerder het aanbod aan voeding voor de darmbacteriën, hoe rijker het micro-bioom. Een goede richtlijn is het eten van 25 verschillende verse plantaardige producten per week. Kies voor biologische producten. Een aanvullend symnbioticum kan wenselijk zijn.

2. Pak voedingsallergieën en -intoleranties aan

Onderzoek of er sprake is van voedingsallergieën en verwijder deze uit het voedingspatroon. Het drinken van melk en het gebruik van gluten kan een risicofactor inhouden voor het ontstaan van Parkinson. Vermijd dus zonder meer gluten-houdende granen en zuivel

3. Ondersteun de leverwerking en detoxificatie

Sommige mensen met Parkinson zijn minder goed in staat om gifstoffen af te breken. Via sulfaatconjugatie, het koppelen van zwavel aan een toxine, wordt deze toxine wateroplosbaar en kan ze via de nieren worden afgevoerd. Een goede leverfunctie vereist de beschikbaarheid van voedingsstoffen zoals methionine, cysteïne, vitamine B2, B6, B12, foliumzuur, zwavel, zink, selenium, koper, magnesium en molybdeen. Deze stoffen vinden we in: uien, knoflook, kool, ei, vis, bonen, noten en zaden.

4. Zorg voor een goede spijsvertering

Een van de symptomen van Parkinson kan een verslechterde spijsvertering zijn. Vaak hadden mensen met Parkinson al vroeg in het leven last van darmproblemen en verstoppingen. Suppletie met spijsverteringsenzymen kan een uitkomst bieden.

5. Ondersteun de hersenfunctie en verminder neuro-inflammatie

Omega 3-vetzuren zijn belangrijk voor de ondersteuning van de hersenfunctie. Voor een gezonde hersenstofwisseling hebben de neuronen voldoende omega-3 vetzuren nodig. Omega-3 vetzuren ondersteunen tevens de prikkeloverdracht onder invloed van dopamine en hebben een ontstekingsremmende werking.

6. Zorg voor voldoende stoffen en aminozuren voor de aanmaak van dopamine

Suiker, alcohol, roken en drugs verstoren de dopaminebalans en hebben een verslavende werking. Ze zorgen voor een tijdelijke verhoging van dopamine. Na verloop van tijd wordt het echter steeds moeilijker om dopamine op peil te houden en ontstaat er een verminderde stemming. Suiker, alcohol, roken en drugs worden dan ook het best vermeden.

Tyrosine is het aminozuur waaruit dopamine wordt aangemaakt en vinden we terug in vis, eieren, vlees, avocado, noten en zaden en peulvruchten. Andere belangrijke stoffen voor de dopamine neuronen zijn: jodium, ijzer, koper, selenium en zink. Veel van deze stoffen vinden we in schaal- en schelpdieren. Voor de aanmaak van dopamine zijn tot slot ook verschillende vitaminen en mineralen nodig. Zorg dus altijd voor een goede multi-vitamine.

Wil je meer weten over de relatie tussen dopamine en de ziekte van Parkinson? En wil je weten wat de rol is van het endorfine systeem bij het ontstaan en verloop van Parkinson? Je leest er alles over in deel 2 van dit artikel over Parkinson: De rol van endorfinen in Parkinson-klachten 

7. Zorg voor een goede methylering

Voor een goede aanmaak van dopamine is het tevens belangrijk dat de methylatie goed verloopt. Dit is een proces in het lichaam dat in elke cel plaatsvindt. Als de methylering onvoldoende is, dan stijgt de hoeveelheid homocysteïne in het lichaam, waardoor neuronen sneller beschadigd raken. Stoffen voor een goede methylering zijn vitamine B6, B12 en foliumzuur en methyldonoren zoals SAMe, choline, methionine en zwavel.

bron: Brainq

8. Zorg voor een goede bloedsuikerregulatie

Kies hoofdzakelijk voor pure, onbewerkte, biologische en verse producten met een lage glycemische lading, zoals groenten, fruit, noten, zaden, pitten, producten uit de zee, gevogelte, beperkt rood vlees, eieren en beperkt peulvruchten.

9. Zorg voor voldoende micronutriënten

Parkinsonmedicatie biedt voor veel mensen met de ziekte van Parkinson goede resultaten. De keerzijde van medicatie is dat deze niet altijd werkt bij mensen met Parkinsonisme. Ook veroorzaken ze bijwerkingen. Bijvoorbeeld op geestelijk gebied. Als het dopaminegehalte te hoog wordt, raken mensen overprikkeld en dwangmatig worden.

Bij chronische ziektes is het extra van belang dat alle voedingsstoffen in het lichaam aanwezig zijn. Vitaminen, mineralen en plantstoffen zorgen ervoor dat al je lichaamsprocessen zo goed mogelijk kunnen functioneren. Naast gezonde voeding biedt een zorgvuldig gedoseerde multi-vitamine uitkomst

10. L-dopa goed combineren met voeding

Bij gebruik van medicatie, neem L-dopa minimaal 1 uur na eiwitten uit voeding en wacht minimaal 2 uur na het eten van bovenstaande producten met inname van L-dopa. Dit vanwege de interactie tussen L-dopa en eiwitten.

11. Ondersteunende leefstijlinterventies bij Parkinson

• Blijf in beweging om ervoor te zorgen dat de hersenen telkens als het ware ‘de vertaling krijgen van het effect van beweging’. Fiets, wanneer mogelijk, bijvoorbeeld elke dag zo intensief mogelijk op een hometrainer.

• Waak voor lichtvervuiling. Hierdoor komt er te veel melanine in de substantia nigra en wordt er minder dopamine geproduceerd. Een mooie hormetische interventie is de ogen twintig minuten per dag blootstellen aan blauw licht. Draag vervolgens de rest van de dag een bril die blauw licht filtert.

• Zorg voor voldoende nachtrust. Voldoende melatonine is nodig om de substantia nigra te beschermen. Vermijd ‘power-naps’ gedurende de dag.

Wat kan Nederland Slank betekenen voor mensen met Parkinson?

We kunnen ons voorstellen dat al deze adviezen moeilijk in de praktijk te brengen zijn. Daarom werken Nederland Slank en de Metaboloog met een persoonlijk voedingsplan. Met een driedaagse menucyclus op basis van de klachten en een uitgebreide bloedanalyse bereiken we vaak al snel resultaat.

De diëtisten bij Nederland Slank hebben naast hun opleiding tot diëtist ook een erkende opleiding tot orthomoleculair therapeut afgerond. Bij de behandeling en begeleiding van onze clienten combineren we relevante reguliere kennis met orthomoleculaire kennis. Hierdoor wordt er gebruik gemaakt vaan holistische aanpak.

Daarnaast kunnen we het endorfine-herstelplan inzetten bij de behandeling van Parkinson. Een verstoord endorfine systeem speelt namelijk vaak een belangrijke rol bij het ontstaan en het verloop van de ziekte van Parkinson. De juiste leefstijl adviezen gericht op het herstellen van het endorfine systeem kunnen al snel verbetering geven bij Parkinson klachten.

Wil jij weten wat de rol is van het endorfine systeem bij het ontstaan en verloop van Parkinson? Je leest er alles over in deel 2 van dit artikel over Parkinson: De rol van endorfinen in Parkinson-klachten 

Wil je meer weten over wat we voor je kunnen doen? Vraag dan een gratis consult aan bij Nederland Slank of de Metaboloog.

Disclaimer

De adviezen die zijn besproken in dit artikel vormen algemene richtlijnen en bevatten daarom bijvoorbeeld geen aanbevolen doseringen. Aan deze algemene adviezen kunnen geen rechten worden ontleend. Heb je Parkinson en zoek je begeleiding? Neem dan contact op met Nederland Slank of de Metaboloog.

Bronnen

• Blaauw, J. Therapeutische mogelijkheden bij de ziekte van Parkinson, met name gericht tegen oxidatieve stress. Praktijk Blaauw. https://www.praktijkblaauw.nl/therapeutische-mogelijkheden-bij-de-ziekte-van-parkinson/

• Bloem, B. Universiteit van Nederland. De Parkinson Pandemie [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=3JKECIJDFXU

• Bonusan. 10 december 2018. De kiem van Parkinson in onze darm? https://www.bonusan.com/nl/nieuws/de-kiem-van-parkinson-in-onze-darm

• Dorsey, E.R. et al. (2018). The Emerging Evidence of the Parkinson Pandemic. Journal of Parkinson’s Disease, 8(s1): S3-S8

• Hersenstichting: www.hersenstichting.nl

• Liddle R.A. (2018). Parkinson's disease from the gut. Brain Research. 1693: 201-206

• Parkinsonisme Vereniging: www.parkinson-vereniging.nl

• Stichting ParkinsonFonds: www.parkinsonfonds.nl

• De Waal Malefijt, M. Voedingsadviezen in een vroeg stadium van Parkinson Natuur Diëtisten Nederland.