Allergieën
Waar sommige mensen vrijwel alle voedselsoorten zonder problemen eten, krijgen anderen last van allergische reacties wanneer ze specifieke producten eten. Dat kan voor allerlei klachten zorgen die in sommige gevallen zelfs levensgevaarlijk zijn.
Daarom is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van voedselallergieën. Wat veroorzaakt een allergie, hoe herken je de symptomen en wat kun je doen om de problemen te verhelpen?
In dit artikel behandelen we de volgende onderwerpen:
Het verschil tussen allergie en intolerantie
Wat veroorzaakt voedselallergieën?
Hoe worden voedselallergieën vastgesteld?
Leer omgaan met voedselallergieën met Nederland Slank
Wat is voedselallergie?
Simpel gezegd is een voedselallergie een reactie van het immuunsysteem nadat je een voedselsoort hebt gegeten waar je slecht tegen kunt. Veel verschillende etenswaren bevatten bepaalde eiwitten die als allergenen werken.
Mensen die allergisch zijn voor een bepaald soort allergeen zullen een allergische reactie krijgen. Hun lichaam maakt dan antistoffen aan die de allergenen willen bestrijden, wat vaak gepaard gaat met specifieke klachten.
De meeste mensen krijgen klachten wanneer ze bepaalde voedingsmiddelen eten of drinken, maar in ernstige gevallen kan de allergische reactie ook opspelen wanneer je het voedsel aanraakt.
In Nederland heeft ongeveer2% tot 3% van de volwasseneneen voedselallergie. Dat getal ligt een stuk hoger bij kinderen, want hier heeft ongeveer 8% met voedselallergieën te maken.
Dat valt te verklaren doordat het lichaam van kinderen nog aan het ontwikkelen is. Dedarmen kunnen bijvoorbeeld nog niet alle eiwitten goed afbreken, waardoor er grote eiwitdeeltjes overblijven die weer voor een allergische reactie kunnen zorgen. Veel kinderen groeien hier overheen wanneer ze ouder worden, maar sommigen houden klachten.
Het verschil tussen allergie en intolerantie
Veel mensen die denken een voedselallergie te hebben, zijn eigenlijk intolerant voor bepaalde soorten voedsel. Wanneer mensen allergisch zijn, is dit meetbaar doordat het lichaam specifieke antistoffen aanmaakt. Deze antistoffen zorgen weer voor de allergische reactie.
Bij een intolerantie worden er geen antistoffen aangemaakt, al kan het immuunsysteem wel een rol spelen bij dit probleem.
Het grote verschil tussen de twee is dat voedselallergieën alleen getriggerd worden door bepaalde eiwitten. Bij een intolerantie kunnen er ook klachten ontstaan door bepaalde chemicaliën of koolhydraten in etenswaren.
De klachten ontstaan bovendien niet direct en veel mensen met intoleranties kunnen wel kleine hoeveelheden van irriterende etenswaren verdragen. Klachten komen meestal pas naar voren wanneer je regelmatig grote hoeveelheden van een irriterende voedselsoort binnenkrijgt.
De oorzaken van voedselintolerantie kunnen divers zijn. Zo hebben sommige mensen niet voldoende enzymen in hun darmen om bepaalde voedingsstoffen af te breken, wat voor irritaties zorgt.
Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen met lactose-intolerantie. Ook hetprikkelbare darmsyndroom kan een veroorzaker zijn, net als coeliakie.
Bij sommige mensen kan de intolerantie verklaard worden door een psychologische afkeer voor bepaalde soorten voedsel.
De symptomen van allergieën
Welke symptomen je ervaart is voor iedereen met voedselallergieën verschillend. Zo hebben sommige mensen last van ernstige en veelvoudige klachten, terwijl anderen juist enkele milde klachten krijgen. De meest voorkomende symptomen zijn als volgt:
- Een tintelend of jeukend gevoel in de mond.
- Huiduitslag, jeuk of eczeem.
- Opgezwollen lippen, gezicht, tong, keel of andere delen van het lichaam.
- Piepende ademhaling, verstopte neus of moeite met ademen.
- Pijn in de buik, diarree, misselijkheid of braken.
- Duizeligheid, een licht gevoel in het hoofd of flauwvallen.
Anafylaxie
Soms is een voedselallergie zo erg dat je anafylaxie kunt krijgen. Dit is een ontzettend snelle en ernstige reactie die uiteindelijk tot anafylactische shock kan leiden.
Dit gebeurt wanneer het lichaam ineens een grote hoeveelheid histamine aanmaakt, waardoor het lichaam in shock kan raken. Hierdoor kan de aanvoer van zuurstof naar de hersenen, het hart of de longen in gevaar komen.
Het is daarom belangrijk om anafylaxie snel te kunnen herkennen, zodat je direct medische hulp kunt inschakelen. De meest gebruikelijke symptomen van anafylaxie zijn:
- Een snelle daling in de bloeddruk.
- Een angstig gevoel.
- Een jeukende, tintelende keel.
- Misselijkheid.
- Moeite met ademhalen, kortademigheid of een piepende ademhaling die steeds erger wordt.
- Jeukende huid of huiduitslag die zich snel verspreidt over het hele lichaam.
- Niezen.
- Tranende ogen en een lopende neus.
- Een enorm snelle hartslag.
- Snelle zwelling van keel, lippen, gezicht of mond.
- Braken.
- Flauwvallen.
Wat veroorzaakt voedselallergieën?
Je weet nu hoe je een voedselallergie kunt herkennen, maar wat veroorzaakt dit probleem eigenlijk?
Over het algemeen ontstaan voedselallergieën doordat je lichaam bepaalde eiwitten in sommige etenswaren als schadelijk bestempelt. Het gaat er dan alles aan doen om de schadelijke stof te bestrijden, waardoor er allergenen vrijkomen die weer een allergische reactie veroorzaken.
Er zijn een aantal etenswaren die bij veel mensen voor een allergische reactie zorgen, zoals:
- Schaaldieren, zoals garnalen, kreeft en krab.
- Pinda's.
- Boomnoten, zoals walnoten en pecannoten.
- Vis.
Bij kinderen is deze lijst net iets langer. Door hun onderontwikkelde lichaam zijn ze namelijk gevoeliger voor bepaalde voedselsoorten.
Zo komt voedselallergie bij kinderen vaak voor bij het eten van:
- Pinda's
- Boomnoten
- Eieren
- Koeienmelk
- Tarwe
- Soja
Bij sommige mensen zijn hooikoorts en voedselallergie nauw verwant aan elkaar. Dat komt omdat de eiwitten in bepaalde soorten groenten, fruit, noten en kruiden vergelijkbaar zijn met de eiwitten die in sommige pollen gevonden worden.
Hierdoor kan je lichaam in de war raken, waardoor het ook allergisch reageert wanneer je bepaalde etenswaren eet. De soort pollen waar je allergisch voor bent bepaalt dan ook op welke etenswaren je slecht kunt reageren.
Histamine intolerantie
Er zijn veel mensen die allergische klachten en symptomen hebben als gevolg van een histamine intolerantie.
Histamine is een stofje dat door het lichaam zelf wordt aangemaakt en van nature in voeding voorkomt. Het is een zogenaamde ‘biogene amine', en belangrijk bij verschillende processen in ons lichaam, zoals de aanmaak van maagzuur, ons slaap-waakritme en het immuunsysteem.
Het is ook een neurotransmitter in het centrale zenuwstelsel. Het heeft dus invloed op hoe we ons voelen en op ons humeur.
Wanneer je in aanraking komt met een allergeen, schadelijke stof of indringer, zet histamine het immuunsysteem aan tot actie. Maar histamine wordt een probleem als er te veel van in het lichaam aanwezig is. Sommige mensen ontwikkelen zelfs een reactie op histamine in normale hoeveelheden.
Een histamine intolerantie ontstaat wanneer de hoeveelheid histamine die zich in het lichaam ophoopt groter is dan de hoeveelheid die het lichaam kan verwerken. Je hoeft dus niet perse allergisch te zijn voor histamine om een intolerantie te hebben; een te veel in het lichaam is vaak de oorzaak.
Klachten door histamine intolerantie
- Regelmatig hoofdpijn of migraine
- Slapeloosheid
- Gevoel van onrust, hartkloppingen
- Misselijkheid of braken
- Darmkrampen, diarree
- Verstopte neus, loopneus of benauwdheid
- Veel niezen
- Duizeligheid
- Warmte en roodheid
- Jeukende huid
Er zijn 3 manieren waarop er (te veel) histamine in ons lichaam komt:
1. Het lichaam kan zelf te veel histamine produceren (zonder dat voeding daar een rol bij speelt) door een aantal verschillende oorzaken:
- Allergieën, zoals hooikoorts of huisstofmijtallergie
- Bacteriële overgroei of onevenwichtige darmflora
- Ontstekingsreacties
- Mastocytose: een aandoening die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van te veel mestcellen (cellen die zijn betrokken bij het afweersysteem)
- Aandoeningen aan het maagdarmstelsel zoals de ziekte van Crohn
- Langdurig gebruik van bepaalde medicatiesoorten, zoals NSAID's of histamine-blokkers
- Coeliakie (glutenallergie)
2. De hoeveelheid histamine stijgt ook door te veel voeding met histamine te eten. De volgende voedingsmiddelen bevatten veel histamine:
- Zuivel: belegen en oude kazen, schimmelkazen, kwark, yoghurt
- Vlees: varkensvlees, lamsvlees, wild
- Vis: makreel, tonijn, kabeljauw, haring, sardines, schaal- en schelpdieren
- Groente: tomaten, spinazie, bietjes, champignons
- Fruit: avocado, grapefruit
- Kruiden: vanille, kaneel, kruidnagel, komijn, koriander, gember, nootmuskaat
- Gefermenteerd voedsel (kimchi, zuurkool, kombucha, kefir, augurken, yoghurt)
- Marmite, miso, sojasaus;
- Gedroogd fruit (rozijnen, pruimen, dadels, vijgen)
- Alle voedingsmiddelen of supplementen die gist bevatten (gist in brood)
- Verwerkt of gezouten vlees (droge worstsoorten zoals rauwe ham, salami en cervelaatworst)
3. Er zijn ook voedingsmiddelen die van zichzelf weinig histamine bevatten maar wel het lichaam stimuleren meer histamine te produceren. Dit worden ook wel de zogenaamde ‘histaminevrijmakers' genoemd. De volgende voedingsmiddelen zijn histaminevrijmakers:
- Alcohol
- Suiker
- Bananen, aardbei, ananas, druiven, kiwi, mango, papaja, vijgen
- Chocolade en cacao
- Citrusvruchten (citroen, limoen, grapefruit, sinaasappel)
- Noten en zaden
- Verse spinazie, rode biet, tomaat
- Tarwekiemen
- Kunstmatige toevoegingen (e-nummers)
- Glutamaten (smaakversterker, vetsin, MSG) (E621 t/m E625).
Glutamaat en histamine
Glutamaat is een belangrijke neurotransmitter die een grote invloed heeft op onze fysieke en mentale gezondheid. Glutamaat heeft een prikkelende en stimulerende werking in onze hersenen; het stimuleert ons om te praten, te denken, informatie op te slaan en te verwerken.
Alhoewel glutamaat een belangrijke neurotransmitter is, hebben we er maar een zeer kleine concentratie van nodig om ervan te kunnen profiteren. Als glutamaat te veel stijgt, worden de neuronen te geprikkeld en kunnen ze niet meer normaal werken. Glutamaat wordt dan een schadelijke stof; Het zorgt voor overstimulatie van de hersenen en de zenuwen en dit veroorzaakt neurologische ontstekingen en de afbraak van cellen, maar ook veel onrust en stress.
Te veel glutamaat (glutamaatdominantie) is ook een oorzaak van histamine intolerantie. Glutamaat is namelijk een histaminevrijmaker; Het bevat zelf geen histamine, maar zorgt er wel voor dat het lichaam meer histamine gaat produceren.
De meeste mensen met stress, onrust en glutamaatdominantie hebben dan ook last van allergieën en histamine intolerantie. Bij mensen met veel stress en allergieën is het dan ook belangrijk om na te gaan of glutamaat de oorzaak hiervan is, zodat er een passend advies gegeven kan worden.
Overgewicht door allergieën?
Een allergie wordt door de meeste mensen opgemerkt doordat ze last hebben van niezen, een snotterige neus, huidirritaties of last van hun maag en darmen. Maar wist je dat een allergie ook van invloed is op het gewicht?
Wanneer je allergisch bent voor bepaalde voedingsmiddelen, zorgt dit ervoor dat het slijmvlies in je darmen wordt aangetast. Doordat de darmwand niet meer sterk genoeg is, kunnen bacteriën, onverteerd eten en afvalstoffen zo het bloed in terwijl dat normaal niet gebeurt. De lever en het immuunsysteem hebben het daardoor heel zwaar en er ontstaan veel klachten.
De meest voorkomende klachten zijn:
- Overgewicht
- Vermoeidheid
- Darmklachten zoals pijn en opgeblazen gevoel
- Spier- en gewrichtspijn
- Snel en vaak ziek zijn
Doordat de darmen dusdanig zijn aangetast en het immuunsysteem ook niet meer naar behoren werkt, wordt het lichaam nog gevoeliger voor (andere) allergieën. Er ontstaat een vicieuze cirkel.
Daarnaast kunnen de darmen niet meer voldoende vitaminen en mineralen opnemen en ontstaan er tekorten. Ook deze tekorten kunnen weer tot overgewicht leiden. Allergieën kunnen er dus voor zorgen dat men steeds vermoeider wordt, steeds dikker wordt en niet meer afvalt.
Risicofactoren
Er is nooit met zekerheid te zeggen of je later last gaat krijgen van voedselallergieën. Er zijn wel een aantal risicofactoren die de kans verhogen dat je slecht reageert op bepaalde voedingsstoffen.
Genetische aanleg
Hebben directe familieleden last van voedselallergieën? Of komen astma, eczeem en huiduitslag vaak voor je in familie? Dan is de kans groter dat je in de toekomst last kunt krijgen van voedselallergieën.
Uitonderzoek blijkt dat kinderen met twee ouders met dezelfde voedselallergie 70% kans hebben om dezelfde allergie te ontwikkelen. Ook hooikoorts in de familie kan een risicofactor zijn.
Andere allergieën
Sommige mensen zijn nu eenmaal vatbaarder voor allergieën dan anderen. Ben je dus allergisch voor een bepaalde voedselsoort? Dan heb je een verhoogde kans dat je in de toekomst andere allergieën ontwikkelt.
Hetzelfde geldt voor andere allergische reacties, zoals hooikoorts en eczeem. Wanneer je last hebt van deze klachten, is de kans groter dat je ook voedselallergieën ontwikkelt.
Leeftijd
Voedselallergieën komen het meeste voor bij kinderen, voornamelijk bij baby's, peuters en kleuters. Des te ouder je wordt, des te verder je spijsverteringssysteem zich ontwikkelt. Dat maakt het makkelijker voor je lichaam om bepaalde voedingsstoffen te absorberen, waardoor een allergische reactie uitblijft.
De meeste kinderen groeien dan ook over hun allergieën voor melk, soja, tarwe en eieren heen. Alleen bij ernstige allergieën en allergieën voor noten en schaaldieren is de kans groter dat de allergie blijvend is.
Astma
Veel mensen met astma hebben ook last van voedselallergieën. Dat kan voor vervelende klachten zorgen, want astmapatiënten hebben vaak ernstigere reacties bij voedselallergie.
Mensen met astma hebben over het algemeen dus sneller last van de allergie en kunnen bovendien zwaardere klachten krijgen.
Hoe worden voedselallergieën vastgesteld?
Of je echt met een voedselallergie te maken hebt, kan het beste worden vastgesteld door een dokter. Zo kun je de huisarts benaderen en uitleggen welke klachten je ervaart. Het is daarbij belangrijk om te weten:
- Welke symptomen je hebt.
- Hoe lang het duurt voordat de symptomen ontstaan.
- Welke etenswaren de symptomen veroorzaken.
- Of de etenswaren verhit zijn.
- Waar je de etenswaren gegeten hebt.
Ook informatie over bestaande allergieën, zoals hooikoorts, kan waardevol zijn voor je huisarts. Zo kan hij of zij goed inschatten of je daadwerkelijk met een voedselallergie te maken hebt.
Als het onduidelijk is waar je allergisch voor bent, zijn er verschillende methoden om dit te achterhalen.
Priktest
Bij een priktest wordt er een stuk tape op je onderarm aangebracht. Op dit stukje tape wordt een reeks getallen opgeschreven die overeenkomen met een bepaald allergeen. In dezelfde volgorde als de getallen worden er kleine druppels vloeistof met deze allergenen op je huid aangebracht.
Door vervolgens prikjes in de huid te maken, trekt de vloeistof in de huid. Als de huid binnen 15 minuten dik wordt, gaat jeuken of rood uitslaat, kan dat betekenen dat je allergisch bent voor een bepaald allergeen.
Bloedonderzoek
Een bloedonderzoek kan gebruikt worden om antistoffen in het bloed op te sporen. Het is tegenwoordig zelfs mogelijk om te achterhalen welke allergenen er in het bloed aanwezig zijn.
Worden de antistoffen bijvoorbeeld aangemaakt doordat er pinda-allergenen in je bloed zitten? Dan is er een kans dat je allergisch bent voor pinda's.
Een bloedonderzoek is nooit helemaal waterdicht, aangezien er soms ook antistoffen aanwezig kunnen zijn wanneer je geen last hebt van voedselallergieën. Een bloedonderzoek wordt daarom vaak in combinatie met andere testen gebruikt.
Eetdagboek
Vind je het lastig om te achterhalen door welke etenswaren er een allergische reactie ontstaat? Dan kan een eetdagboek inzicht bieden. In dit dagboek houd je precies bij wat je eet, het liefste zo nauwkeurig mogelijk. Ook de tijdstippen waarop je eet worden in het dagboek genoteerd.
Ervaar je symptomen die je aan een voedselallergie doen denken? Dan schrijf je dit op in het dagboek. Zo is het na verloop van tijd misschien mogelijk om een verband te zien tussen bepaalde etenswaren en symptomen die je ervaart.
Dubbelblinde placebogecontroleerde voedselprovocatie
De dubbelblinde placebogecontroleerde voedselprovocatiewordt als de meest betrouwbare test voor voedselallergie gezien.
Deze test wordt afgenomen in het ziekenhuis. Tijdens de test krijg je verschillende testvoedingen, waarvan een deel wel allergenen bevat en een deel niet. Je krijgt steeds meer van deze voeding toegediend, waarbij er wordt gekeken of je symptomen ontwikkelt.
Zowel de arts als jijzelf weten tijdens de test niet welke voeding allergenen bevat. Dit wordt pas na de test bekendgemaakt, zodat niemand de resultaten kan beïnvloeden.
Leven met voedselallergieën
Bij voedselallergieën geldt dat voorkomen altijd beter is dan genezen. Probeer daarom om je leven aan te passen aan je voedselallergieën zodat je zonder klachten door het leven kunt gaan. Er zijn een aantal zaken om rekening mee te houden:
- Weet altijd wat je eet en drinkt. Lees de labels van ieder product aandachtig, ook wanneer je buiten de deur eet.
- Heb je al ooit een ernstige allergische reactie gehad? Draag eventueel een armbandje of ketting waarop staat dat je last hebt van ernstige voedselallergieën. Zo kunnen omstanders je beter helpen.
- Draag eventueel een EpiPen bij je zodat je jezelf adrenaline kunt toedienen bij een ernstige allergische reactie.
- Wees voorzichtig bij restaurants. Bespreek met de serveerder dat je allergisch bent voor bepaalde etenswaren en vraag na of deze etenswaren in een gerecht verwerkt zitten. Vraag of de chef je gerecht kan bereiden in schone potten en pannen die niet in contact zijn gekomen met het voedsel waar je allergisch voor bent.
- Plan vooruit en zorg dat je altijd snacks bij de hand hebt. Zo heb je een back-up wanneer je in een situatie komt waarin er geen geschikt eten voor je is.
Voorzorgsmaatregelen bij kinderen
Ben jij niet degene met een voedselallergie maar is je kind allergisch? Dan zijn er nog een paar extra stappen om te ondernemen:
- Breng alle noodzakelijke personen op de hoogte van de allergie. Denk aan het kinderdagverblijf, leerkrachten op school, ouders van vriendjes en andere volwassenen die regelmatig contact hebben met je kind. Benadruk dat een allergische reactie levensgevaarlijk kan zijn en laat je kind altijd om hulp vragen wanneer hij of zij klachten heeft.
- Leg uit wat bekende symptomen van een allergische reactie zijn. Zo kunnen volwassenen die voor je kind zorgen een allergische reactie snel herkennen en de juiste hulp verlenen.
- Schrijf een actieplan. In dit plan omschrijf je wat er moet gebeuren wanneer je kind een allergische reactie heeft. Deel dit plan met iedereen die voor je kind zorgt, inclusief leerkrachten.
- Laat je kind een armbandje of ketting dragen met informatie over de voedselallergie. Omschrijf hier welke symptomen bij de allergie horen en wat voor hulp er nodig is tijdens een allergische reactie.
Mogelijke behandelingen
Er valt in veel gevallen goed te leven met voedselallergieën, maar het kan ontzettend vervelend zijn om constant rekening te houden met wat je eet.
Het is helaas niet altijd mogelijk om voedselallergie te genezen, maar er zijn door de jaren heen wel steeds meer ideeën ontstaan over hoe allergieën verminderd kunnen worden.
Orale immunotherapie
Immunotherapie is een techniek waarbij het lichaam langzaam en gecontroleerd wordt blootgesteld aan allergenen. Dit wordt gedaan om het lichaam langzaam te laten wennen aan stoffen waar het allergisch op reageert.
Het doel van deze therapie is dat de allergische reactie langzaam maar zeker afneemt des te meer het lichaam aan bepaalde allergenen gewend is. De techniek wordt vooral toegepast bij klachten zoals hooikoorts en astma, maar kan ook bij voedselallergieën worden toegepast en wordt dan orale immunotherapie genoemd.
Uit onderzoekblijkt dat het voorzichtig toedienen van allergenen bij allergische kinderen de klachten kan verminderen, maar dit gebeurt niet altijd.
Medicatie
Voor mensen met ernstige voedselallergieën is het belangrijk om medicatie bij de hand te hebben om anafylactische shock te voorkomen. Deze medicatie moet in een hoog tempo de hoeveelheid histamine in je lichaam laten dalen. Het is namelijk dit stofje dat voor de grootste klachten zorgt, zoals een opgezwollen keel.
Met antihistamine kan de werking van histamine worden tegengegaan, waardoor een allergische reactie tegengegaan of zelfs voorkomen kan worden. Bij ernstige gevallen is een shot adrenaline noodzakelijk. Dit ontspant de luchtwegen en voorkomt dat iemand stikt door een opgezwollen keel.
Vitamine C
Medicijnen kunnen de hoeveelheid histamine in je lichaam onderdrukken, maar ze brengen vaak vervelende bijwerkingen met zich mee.
Een natuurlijke oplossing isvitamine C. Deze natuurlijk stof is namelijk in staat omhistamine te neutraliseren.
Aan een simpele sinaasappel heb je niet genoeg, want om de klachten van histamine te verminderen moet een volwassene iedere twee uur 2.000 milligram vitamine C binnenkrijgen totdat de klachten zijn afgenomen.
Dat maakt vitamine C alleen een goede optie bij milde allergische klachten, aangezien het geen directe oplossing biedt in ernstig situaties.
Leer omgaan met voedselallergieën met Nederland Slank
Het herkennen en leren omgaan met een voedselallergie is niet altijd eenvoudig. Je moet een flinke omslag maken in je dagelijkse voedingspatroon en ontdekken welke voedingsmiddelen wel bij je passen.
Ondertussen is het ook belangrijk om je lichaam de juiste voedingsstoffen te geven, zodat je jezelf sterk en gezond blijft voelen.
Heb je wat extra hulp nodig en wil je weten welke voeding je nodig hebt om het meeste uit je lichaam te halen, ook met een voedselallergie? Nederland Slank helpt.
Wij baseren onze behandeling op orthomoleculaire voedingsleer en helpen je met het in balans brengen van je lichaam. Hierbij kijken we uiteraard naar je voedselallergieën, zodat we een voedingspatroon samenstellen dat echt bij je past.
Gezonde voeding is de kern van onze behandeling en vaak ook het beste medicijn voor je lichaam. Ben je benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan contact met ons op om een gratis consult in te plannen!