bron: HP/De Tijd - Blendle
Een invloedrijke studie naar voeding blijkt het resultaat van regelrechte omkoping van vooraanstaande onderzoekers door de voedingsindustrie. Dit bedrog werkte het ontstaan van het moderne westerse dieet in de hand, dat veel chronisch zieken en onnodig vroege sterfte tot gevolg heeft.
Na de Tweede Wereldoorlog begonnen de overheden van de westerse landen zich in toenemende mate druk te maken om de explosieve toename van dodelijke hartaanvallen. Bij patiënten die aan een hartaanval waren overleden, bleken de bloedvaten verstopt, doordat de wanden van deze bloedvaten vol zaten met een vetachtige substantie. Het kon eigenlijk niet anders dan dat het vet in onze voeding de boosdoener was.
In dezelfde tijd kwam Ancel Keys, een vooraanstaande Amerikaanse onderzoeker, op het idee om de samenhang tussen vetconsumptie en dodelijke hartaanvallen in verschillende landen te bestuderen. De in 1970 gepubliceerde resultaten werden later bekend als de ‘zevenlandenstudie’. De oorspronkelijke studie, met gegevens uit 1950, omvatte echter niet de resultaten van zeven, maar van 22 landen. Er bleek bij deze 22 landen helemaal geen duidelijk verband te bestaan tussen het vetgebruik en dodelijke hartaanvallen. Maar wanneer alleen naar mannen werd gekeken, werd een mogelijk verband zichtbaar (zie de bovenste grafiek). De gegevens waren echter verre van voldoende om als wetenschappelijke ondersteuning van de veronderstelde samenhang te kunnen dienen. Zo was de vetconsumptie van mannen in Mexico enFrankrijk in 1950 veel hoger dan in Japan; desondanks traden er minder dodelijke hartaanvallen op dan in Japan. Dit pleit tegen de veronderstelde samenhang.
Wat het team van Ancel Keys vervolgens met de verkregen gegevens deed, kan niet anders worden omschreven dan als wetenschappelijke fraude. Bij 16 van de 22 landen werden redenen gevonden om deze van verdere analyse uit te sluiten en Keys presenteerde in 1955 tijdens een conferentie van de Wereldgezondheidsorganisatie slechts de resultaten van de zes overgebleven landen, die een onwerkelijk nauwkeurig verband tussen vetconsumptie en hartaanvallen suggereerden (zie de onderste grafiek). Men zou hieruit zelfs de conclusie kunnen trekken dat er geen enkele hartaanval meer optreedt als we helemaal geen vet meer zouden consumeren.
Vervolgens begon Keys aan een nieuwe studie, waarbij drie van de oorspronkelijke landen (de VS, Italië en Japan) werden aangevuld met Nederland, Finland, Joegoslavië en Griekenland. De resultaten werden in 1970 gepubliceerd als de genoemde zevenlandenstudie. Maar ook die nieuwe gegevens konden niet overtuigen. In tegenstelling tot wat men op basis van het veronderstelde verband tussen vet en dodelijke hartaanvallen zou verwachten, bleek dat er in Griekenland nauwelijks hartaanvallen voorkwamen, terwijl de Grieken juist het meeste vet consumeerden. Opnieuw lichtten de onderzoekers een deel van de resultaten uit, waarmee ze betoogden dat er een verband bestond tussen dodelijke hartaanvallen en de hoeveelheid zogenaamde verzadigde vetten die men consumeerde. Dit is nota bene het soort vet waarmee onze voorouders zich gedurende miljoenen jaren succesvol hebben gevoed.
Dit is een welhaast onvoorstelbare manipulatie van onderzoeksgegevens. Vervolgens maakten de onderzoekers in de conclusies een beginnersfout die elke wetenschapper onwaardig is: men nam voetstoots aan dat een verband tussen twee variabelen ook betekent dat de ene variabele (vetgebruik) de andere variabele (dodelijke hartaanvallen) veroorzaakt.
Maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn, zoals duidelijk wordt uit het volgende voorbeeld. De hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer van de aarde is de laatste decennia onrustbarend gestegen. Ook het percentage mensen met obesitas is in die periode sterk toegenomen. Volgens de logica van Ancel Keys zouden we dus mogen concluderen dat we massaal te dik zijn geworden door... het inademen van lucht met te veel koolstofdioxide!
Nog schokkender zijn recente onthullingen in JAMA Internal Medicine (september 2016). Hieruit blijkt dat in de jaren zestig en zeventig wetenschappers van onder meer de Harvard-universiteit zich schuldig maakten aan manipulatie en zelfs het verzinnen van onderzoeksresultaten tegen betaling door de voedingsmiddelenindustrie. Het doel hiervan was om de schuld van hart- en vaatziekten op vetten en cholesterol te schuiven, waardoor lucratieve industriële voeding met weinig vetten en veel suikers en overige koolhydraten als gezond kon worden voorgesteld. Deze producten worden tegenwoordig aangeduid met onder meer ‘light’, ‘mager’, ‘vetvrij’ en ‘halfvol’ en worden ook nu nog bij ons als gezond aangeprezen in de officiële voorlichtingsdocumenten van medische organisaties en overheidsinstanties.
Door westerse industriële voeding nemen aandoeningen zoals obesitas, diabetes, hoge bloeddruk en hartaanvallen toe, waardoor ook de daarmee samenhangende vroegtijdige sterfte sterk toeneemt. Dit staat nauwelijks meer ter discussie. Ook zijn er steeds meer onderzoeken die laten zien dat natuurlijke en verse voeding die volvet is en arm aan koolhydraten nagenoeg alle welvaartsziekten kan helpen voorkomen.
Een nieuw inzicht is dat we met andere voeding ook bestaande chronische ziekten kunnen verhelpen. Het afgelopen jaar heb ik de opdracht gekregen mensen die al in min of meer ernstige mate leden aan deze zogenaamde welvaartsziekten, gezonder te maken door hun levensstijl, waaronder de voeding, totaal te veranderen. Vanaf 9 november kunt u de opzienbarende resultaten zien in de zesdelige tv-serie Hoe word ik 100?
WILLIAM CORTVRIENDT is arts en auteur van de bestsellers Hoe word je 100? en Maak je niet dik. Vanaf begin november liggen zijn twee nieuwe boeken in de boekhandel: Hoe word je 100? – Het actieboek en Hoe word je 100? – Het kookboek.