Arjen Lubach bekijkt de wereld graag door een zwart-wit-bril, terwijl professor Frits Muskiet een meer genuanceerde kijk heeft en zijn standpunt goed onderbouwt. In een recente aflevering van de VPRO op 12 september vertelde Lubach zijn kijk op supplementen, en het zorgde voor de nodige lachsalvo's. Maar laten we niet vergeten dat het spreekwoord zegt: "Wie het laatst lacht, lacht het best." Wie is hier de uiteindelijke winnaar?
In de uitzending van Lubach werden supplementen flink bekritiseerd: "Je hebt ze niet nodig en ze kunnen nog gevaarlijk zijn ook" (2a,2b). Dit is wat toekomstige artsen op school leren, en het is teleurstellend dat ze slechts 29 uur les over voeding krijgen gedurende hun hele zesjarige studie (3,4).
Het is natuurlijk legitiem om je af te vragen waarom de overheid vitamines A en D aan boter toevoegt, waarom we vitamine D moeten nemen in de winter, waarom vrouwen die zwanger willen worden foliumzuur moeten slikken, en waarom pasgeboren baby's na de geboorte 1 milligram vitamine K krijgen toegediend, wat 100 keer meer is dan de dagelijkse adequate inname voor een baby van 7 tot 11 maanden oud (5-7). Dit zou kunnen worden beschouwd als "orthomoleculaire geneeskunde", zoals gedefinieerd door tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling: "Het behoud van gezondheid en de behandeling van ziekte door verandering van de concentraties van substanties die normaal in het lichaam aanwezig zijn en die voor een optimale gezondheid noodzakelijk zijn" (8,9). Dat klinkt toch niet echt als kwakzalverij.
Lubach lijkt zich uit te spreken over zaken die hij niet grondig heeft bestudeerd, en dat leidt tot een lachwekkende situatie. Neem bijvoorbeeld zijn opmerking over magnesiumtekort, dat hij als een aangepraat gebrek beschouwt. Maar de harde feiten laten zien dat, afhankelijk van de leeftijdsgroep, 11-75 procent van de Nederlanders tussen 9 en 70 jaar een magnesiuminname heeft die onder de gemiddelde behoefte ligt, terwijl niet meer dan 10 procent als normaal wordt beschouwd (10,11). Het RIVM meldt zelfs dat "een deel van de bevolking minder vitamine A, B1, C en E, magnesium, kalium en zink binnenkrijgt dan wordt aanbevolen", en dat er meer onderzoek nodig is naar de effecten hiervan op de gezondheid (11).
De aanbevolen hoeveelheden op voedingssupplementenpotjes overtuigen ook niet (12,13). Hoe kan het bijvoorbeeld verklaard worden dat het advies voor dagelijkse visolievetzuren in Nederland 200 milligram is, terwijl dit in Spanje 1.000 milligram is (14-16)? En waarom is de adequate inname van selenium in 2018 verhoogd van 50 microgram voor vrouwen en 60 microgram voor mannen naar 70 microgram per dag (17)?
Bovendien is er geen bewijs dat de "Schijf van Vijf" voldoet aan de afzonderlijke voedingsnormen. Bij het ontwikkelen van deze richtlijn heeft het Voedingscentrum zelfs vastgesteld dat sommige leeftijdsgroepen mogelijk te weinig ijzer, zink, selenium, foliumzuur, vitamine A en vitamine D binnenkrijgen (20). Het RIVM benadrukt ook dat "veel Nederlanders minder dan de aanbevolen hoeveelheden van de producten van de Schijf van Vijf eten en drinken" (21).
Voeding is geen exacte wetenschap. Er zijn tal van variabelen die het moeilijk maken om precies te bepalen waar te beginnen. Terwijl iemand met diabetes type 1 onmiddellijk de gevolgen zal merken als hij geen insuline spuit, kan een magnesiumtekort onopgemerkt blijven en op lange termijn schade aanrichten (22-24). Als we ziekte willen voorkomen, moeten we voeding serieus nemen als onderdeel van onze algehele levensstijl. Het is bewezen dat het mineraalgehalte van granen, waaronder zink, koper, ijzer en magnesium, sinds de groene revolutie in de jaren 60 met 20 tot 50 procent is gedaald, terwijl granen juist de belangrijkste bron van magnesiuminname zijn (11).
Natuurlijk is lachen gezond, maar uiteindelijk is het de farmaceutische industrie die als laatste lacht. Zij beschikken namelijk over het vereiste bewijs voor de effectiviteit van hun geneesmiddelen (2a,2b), en ze hebben geen belang bij een adequate inname van vitamines en mineralen door ons, de consumenten.
Het originele artikel is hier weergegeven
